วุฒิพงศ์ อยู่สุข หรือ ชายน้อย อีกหนึ่งเกษตรกรรุ่นใหม่หันมาเพาะเห็ดฟางเป็นอาชีพเสริม หาเงินค่าขนมมาตั้งแต่สมัยเรียน ปวช.-ปวส.
จนถึงปัจจุบันเรียนจบแล้วก็ยังไม่ทิ้งการเพาะเห็ด พร้อมทั้งทำควบคู่กับอาชีพค้าข ายสร้างร ายได้มาต่อเดือนไม่น้อยจุดเริ่มต้นการเพาะเห็ดฟาง
เริ่มเพาะเห็ดฟางมาตั้งแต่สมัยเรียน ปวช.-ปวส. เพื่อหาร ายได้ค่าขนมระหว่างเรียน ด้วยที่เห็ดฟางข ายง่าย ราคาดี และสามารถหาวัตถุดิบในการเพาะได้ง่ายในท้องถิ่น
จึงเป็นสาเหตุทำให้ตนเองยึดอาชีพการเพาะเห็ดฟางเป็นอาชีพเสริมมานานกว่า 7 ปี ควบคู่ไปกับอาชีพค้าข าย
“การเพาะเห็ดฟางในตะกร้านั้นค่อนข้างเป็นวิธีการที่เหมาะสำหรับทำเป็นอาชีพเสริมหรือเป็นเกษตรกรวันหยุดอยู่แล้ว ไม่ต้องใช้เงินลงทุนเยอะ ไม่ต้องใช้เวลาในการดูแลมากมาย ขอแค่เพียงมีเวลาช่วงเช้าและช่วงเย็น สัก 10-15 นาที
ก็สามารถทำได้ ส่วนช่วงเวลาในการเพาะจนถึงเก็บดอกก็ใช้เวลาเพียง 10 วัน โดยที่ไม่ต้องรดน้ำใส่ปุ๋ย ก็สามารถสร้างร ายได้หมุนเวียนมาใช้จ่ายในครอบครัวได้แล้ว”
เทคนิคการเพาะเห็ดฟางในตะกร้า ต้นทุนต่ำ วัสดุที่ต้องเตรียม วัสดุเพาะเห็ดฟางหลักๆ ได้แก่ ฟาง ขี้ฝ้าย คือเศษที่เหลือมาจากการทอด้าย โดยทั่วไปขี้ฝ้ายจะเป็นวัตถุดิบหลักสำหรับทำก้อนเชื้อเห็ด แต่ที่ฟาร์มจะนำเอาส่วนขี้ฝ้ายมาเป็นวัสดุในการเพาะเห็ด
ไว้เป็นตัวช่วยทำให้เชื้อเห็ดเดินดี ดอกก็จะออกมาให้เก็บได้เยอะ ถือเป็นเทคนิคสำคัญอีกข้อหนึ่ง แต่บางพื้นที่อาจจะหาได้ย าก ก็สามารถประยุกต์นำผักตบชวามาใช้แทนได้เชื้อเห็ดฟาง อาหารเสริม แป้งข้าวเหนียว และรำละเอียด
อุปกรณ์ที่ต้องใช้ ตะกร้าพลาสติก สามารถหาซื้อได้ตามท้องตลาดทั่วไป อุปกรณ์สำหรับทำโรงเรือน โดยของที่ฟาร์มจะทำออกเป็น 2 แบบ
คือ 1. โรงเรือนที่ทำมาจากท่อพีวีซี ต่อกันเป็นกระโจมขนาดเล็ก 2. โรงเรือนจากสุ่มไก่ คือการนำสุ่มไก่มา
ประยุกต์ทำเป็นโรงเรือน วิธีการเพาะเห็ดฟางในตะกร้า เริ่มจากการนำฟางแช่น้ำไว้ 1 คืน และถ้าจะให้ดีต้องเป็นน้ำบาดาลหรือน้ำคลอง
เพราะถ้าเป็นน้ำประปาจะมีคลอรีน หากนำฟางไปแช่คลอรีนในน้ำประปาจะซึมเข้าไปในฟาง หากนำไปเพาะ คลอรีนจะลงไปฆ่าเชื้อเห็ดหมดได้
หัวเชื้อ 1 ก้อน เพาะเห็ดได้ 3 ตะกร้า นำฟางที่แช่ทิ้งไว้ 1 คืน มาพักให้สะเด็ดน้ำไว้ครึ่งชั่วโมง (การเพาะเห็ดฟางในตะกร้าต้องทำทั้งหมด 3 ชั้นต่อ 1 ตะกร้า โดยในแต่ละชั้นจะประกอบไปด้วย ฟาง ขี้ฝ้าย และเชื้อเห็ด)
“เริ่มต้นจากชั้นแรก ให้ปูฟางอัดลงที่ก้นตะกร้าให้มีความหนา 1 นิ้ว หลังจากนั้นโรยขี้ฝ้ายด้านบนฟางชิดขอบตะกร้า เสร็จแล้วโรยเชื้อลงไปด้านบนขี้ฝ้าย โดยไม่ต้องโรยขี้ฝ้ายกับเชื้อเห็ดใส่ตรงกลาง
อันนี้คือเสร็จ 1 ชั้น และทำชั้นที่ 2 และชั้นที่ 3 เหมือนชั้นที่ 1 พอถึงชั้นบนสุดก็จะใช้ฟางโปะด้านบนตะกร้าแบบบางๆ โรยเชื้อให้ทั่ว แล้วกลบด้วยอาหารเสริมอีกครั้ง”
สถานที่เพาะควรเป็นพื้นดินใต้ร่มไม้หรือร่มสนิท ที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก นำตะกร้าเห็ดมาเรียงซ้อนกันเป็นแนวยาว หรือซ้อนกันเป็นรูปสามเหลี่ยม
“อย่างพื้นที่ของผมเป็นที่โล่งแจ้ง มุงหลังคาด้วยซาแรนพรางแสง หากมีการเพาะที่เดิมซ้ำกันหลายๆ ครั้ง จะต้องนำถุงพลาสติกปูคลุมดินก่อนชั้นแรก แล้วค่อยปูฟางทับอีกชั้น
เพราะว่าเห็ดพวกนี้จะไม่ค่อยชอบกลิ่นเก่า จึงต้องแก้ด้วยการหาถุงพลาสติกมาปูทับพื้นดินเป็นชั้นแรกก่อน” หลังจากปูพื้นดินพร้อมจัดเรียงตะกร้าเสร็จแล้ว ให้นำกระโจมที่เตรียมไว้ครอบลงไปแล้วคลุมทับด้วยพลาสติกอีกครั้ง
การดูแล ในช่วงระยะ 4 วันแรก ต้องควบคุมอุณหภูมิภายในกระโจมหรือโรงเรือน ด้วยการคลุมถุงพลาสติกให้มิดชิด ห้ามให้อากาศเข้า เรียกว่าระยะบ่มใย “ถ้าหากปล่อยให้อากาศเข้าไปได้ เชื้อจะไม่เดินและไม่จับดอก แล้วพอใยเดินไม่ได้ทั่วตะกร้า
สารอาหารก็จะได้น้อย ดอกก็จะออกน้อย แต้ถ้าคลุมให้มิดชิดอากาศเข้าไปไม่ได้ เส้นใยจะเดินหาอาหารในตะกร้าที่ใส่ไปได้เต็มที่ พอหาอาหารได้เต็มที่ ครบ 4 วัน แล้วเปิดพลาสติกที่คลุมไว้ออกจะเห็นเส้นใยฟูออกนอกตะกร้า เขาเรียกว่าการตั ดใย”
หลังจากครบระยะบ่มใยแล้ว จะเข้าสู่ขั้นตอนการตั ดใย ใช้ฟ็อกกี้ หรือบัวรดน้ำ เติมน้ำสะอาด หรือถ้าเป็นบางสูตรจะผสมฮอร์โมนไข่ลงไปด้วย แต่ของที่ฟาร์มจะไม่ใช้
จะใช้แค่บัวรดน้ำ รดน้ำแบบผ่านๆ แค่พอให้เส้นใยได้สัมผัสน้ำ เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เห็ดจับดอก แต่ถ้าในกรณีใช้ฟ็อกกี้ก็สามารถฉีดพ่นเข้าไปในตะกร้าได้เลย แค่พอให้เส้นใยเปียกเช่นกัน
หลังจากเราได้เส้นใยเสร็จแล้ว ให้กลับไปเพาะไว้ในกระโจมเหมือนเดิม แล้วเส้นใยของเห็ดฟางจะต้องการออกซิเจนในการจับดอก หรือต้องการอากาศถ่ายเท
โดยการเจาะรูระบายอากาศไว้ที่ด้านบนของกระโจม และต้องเปิดระบายอากาศทุ กวันเช้า-เย็น มีวิธีการคือ ไม่ต้องเปิดถุงพลาสติกออกทั้งหมด จะเปิดแค่เพียงครึ่งเดียว
ในช่วงเช้าจะเปิดรับอากาศสักประมาณ 10-15 นาที แล้วคลุมปิดเหมือนเดิม พอตกเย็นเปิดรับอากาศอีกครั้ง อีกสักประมาณ 10-15 นาที แล้วคลุมเก็บไว้เหมือนเดิม
ให้ทำแบบนี้เหมือนกันทุ กวัน หากนับตั้งแต่วันที่ตั ดใยจนถึงวันเก็บดอกจะใช้ระยะเวลา ประมาณ 7-8 วัน แต่ถ้าเป็นช่วงฤดูหนาว
ระยะการให้ดอกจะยืดไปอีกเป็น 9-10 วัน หลังจากการรดน้ำตั ดใยวิธีการเก็บเกี่ยว หากเป็นดอกเดี่ยว สามารถใช้มือดึงออกมาได้เลย
แต่ถ้าดอกออกมาในกระจุกเดียวกัน มีหลายดอก ดอกจะโตไม่เท่ากัน ต้องเลือกเก็บโดยให้ใช้มี ดปลายแหลม หรือมี ดปอกผลไม้ แคะไปที่กกดอกแล้วเก็บดอกที่โต
พร้อมที่จะบาน โดยใน 1 อาทิตย์ โที่ฟาร์มสามารถสร้างร ายได้จากการข ายเห็ดฟาง เฉลี่ย 2,000-3,000 บ.ด้วยการแบ่งเพาะ อาทิตย์ละ 18 ตะกร้า
ใช้เวลาดูแลช่วงเช้าและเย็นเพียงเท่านั้น ทำให้มีเวลาออกไปข ายของ สร้างร ายได้ประจำได้สบายๆ
แอดมินเพจเกษตรผสมผสานฝากคำคมไว้เช่นเคยนะคะ ปริมาณของ “ความสุข” ไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนของ “สิ่งดี ๆ” ที่เราได้รับ แต่อยู่ที่ “มุมมอง” ของเราที่มีต่อ “สิ่งเหล่านั้น” ต่างหาก
ขอขอบคุณข้อมูล enews24daily.com,ชายน้อยเห็ดฟาง เรียบเรียงโดยเพจเกษตรผสมผสาน
