ผักไชยา หรือบางคนเรียก ต้นชายา ,ต้นมะละกอกินใบ ,ต้นคะน้าเม็กซิกัน, ต้นผงชูรส (ภาษาสเปน Chaya) เป็นไม้พุ่มชนิดหนึ่ง ลักษณะใบสีเขียวคล้ายใบมะละกอ เมื่อเด็ดออกมาจะมียางสีขาว ต้นโตง่าย รสชาติไม่ขม ไม่มีกลิ่นเหม็นเขียว ได้รับความนิยมนำมาปรุงเป็นอาหารในประเทศเม็กซิโก กัวเตมาลา และประเทศแถบอเมริกากลาง
ต้นไชยาอุดมไปด้วยโปรตีน วิตามิน แคลเซียม โพแทสเซียม เหล็ก แล้วยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ และมีคุณค่าทางโภชนาการมากกว่าผักโขมถึง 2 เท่า มีแคลเซียมสูงถึง 421 มิลลิกรัม มากกว่าผักทั่วไปอื่นๆหลายเท่า จึงนิยมกินกันมากในคนที่กินมังสวิรัติเพราะมีคุณค่าทางอาหารครบถ้วน
บางคนเรียกว่า ต้นผงชูรส ก็เพราะเมื่อนำมาตากแห้งป่นใส่ผงนัวก็จะใช้แทนผงชูรสได้เลยทีเดียว จึงทำให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคไตเมื่อรับรับประทานผงชูรสน้อยลง เพราะใช้ผักไชยาแทนการใช้ผงชูรสทำให้ปริมาณโซเดียมในร่างกายลดลง ค่าไตจึงดีขึ้น หรือจะนำผักไชยาไปใส่ผสมกับอาหารชนิดอื่นก็จะช่วยให้รสชาติกลมกล่มโดยที่ไม่ต้องใช้ผงชูรสเลย
ประโยชน์และสรรพคุณ ของ ผักไชยา
มีสารต้านอนุมูลอิสระ
ช่วยในการหมุนเวียนโลหิต
ช่วยย่อยอาหาร
ช่วยในการมองเห็น
บำรุงสายตา
รักกษาโรคหอบหืด
ช่วยลดคอเลสเตอรอล
ช่วยบรรเทาริดสีดวงทวาร
ช่วยลดน้ำหนัก
ป้องกันอาการไอ
ล้างพิษในตับ
ป้องกันอาการปวดหัว
เพิ่มแคลเซียมให้กระดูก
รักษาโรคกระดูกพรุน
ลดการสะสมและลดการติดเชื้อในปอด
ป้องกันโลหิตจางโดยเพิ่มธาตุเหล็กให้กับเลือด
ควบคุมระดับน้ำตาลให้ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ช่วยบรรเทาโรคไขข้ออักเสบ
ปรับสมดุลของระบบการเผาผลาญ
ลดการอักเสบในเส้นเลือด
ช่วยฆ่าเชื้อในปอด
บำรุงสมองให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ
ผักไชยา นิยมนำมารับประทานเป็นอาหารโดยใช้ส่วนของยอดอ่อนและใบ เมื่อเด็ดยอดอ่อนแล้วต้องนำมาปอกเปลือกออก ในเมืองไทยนิยมนำมาทำเมนู ผัดไชยาน้ำมันหอย ผักไชยาผัดไข่ ผัดราดหน้า ผัดซีอิ๊ว แกงส้ม ลวกจิ้มกับน้ำพริกก็ได้
ต้นไชยามีพิษจึงควรระวังอย่างมากเพราะมีสารกลูโคไซด์ซึ่งจะปล่อยสารพิษจำพวกไซยาไนด์ออกมาจึงต้องทำให้สุกก่อนกินเพื่อทำลายฤทธิ์ของสารพิษลง ควรนำไปต้มหรือผัดอย่างน้อย 1 นาที ส่วนก้านสามารถนำมาทำอาหารได้เช่นกันแต่ต้องลอกเปลือกออก
ไม่มีกลิ่นเขียว รสชาติหวานกรอบคล้ายผักคะน้า ข้อควรระวังคือห้ามต้มในภาชนะอะลูมิเนียมเพราะอาจทำให้น้ำต้มเป็นพิษและก่อให้เกิดอาการท้องร่วงได้
“ผักไชยา”เป็น ผักชูรส อาหารแทนผงชูรส ทำให้รสชาติอร่อย ปริมาณโซเดียมไม่สูง ค่าไตที่เสื่อมดีขึ้นนพ.ไพโรจน์ พัวพันธุ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช (รพร.) บ้านดุง จ.อุดรธานี กล่าวว่า ในพื้นที่อำเภอบ้านดุง มีอัตราชุกผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง
แม้จะอยู่ที่ระดับค่ากลางของประเทศ แต่ก็ถือว่ามีแนวโน้มที่สูงขึ้น จึงมีการพัฒนาระบบในการดูแลผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังด้วยทีมสหสาขาวิชาชีพ
โดยใช้แนวทางระบบสุขภาพอำเภอ การใช้สมุนไพรและแพทย์แผนไทยในการดูแลผู้ป่วย รวมไปถึงมีการพัฒนานวัตกรรมต่างๆ ในการดูแลผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จนสามารถรับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศการจัดการโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จากการประชุม NCD Forum กรมการแพทย์ปี 2557 และได้รับรางวัลคลินิกชะลอไตเสื่อมดีเยี่ยมระดับเขต ปี 2560
บางคนใช้ ผักไชยา นำมาต้มสุก แล้วนำไปผสมในอาหารชนิดต่างๆ จะทำให้อาหารมีรสชาติที่กลมกล่อมอร่อยขึ้น สามารถใช้แทนผงชูรสได้ ส่งผลให้คนไข้โดยเฉพาะคนไข้ที่เป็นโรคไต แต่ติดการรับประทานผงชูรส เมื่อใช้ ผักไชยา แทนก็จะได้รับปริมาณโซเดียมลดลง เมื่อไม่กินเค็ม ไม่ได้โซเดียมมาก ค่าไตก็ดีขึ้น
เนื่องจากโรคไตส่วนหนึ่งเกิดจากการกินอาหารที่มีรสเค็มจัดหรือมีปริมาณโซเดียมสูง อย่างไรก็ตาม ผักไชยา ไม่นำให้รับประทานสด เพราะมีสารไซยาไนด์อาจเกิดอันตรายต่อร่างกายได้ แต่หากนำมาต้มแล้วสารตัวนี้ก็จะสลายไป ซึ่งผักชนิดนี้มีปลูกอยู่ทั่วไปในบ้านของประชาชนพื้นที่แห่งนี้อยู่แล้ว”นายเหมราชกล่าว
ผักชายา ผักไชยา ผักหวานเวียดนาม ผักชายา คะน้าเม็กซิโก ต้านเบาหวาน ลดความดัน รักษาเก๊ามีโปรตีนและสารอาหารสูง ทานแทนเนื้อสัตว์ได้เลย ใช้เลี้ยงสัตว์ก็ดี ปลูกง่าย ใบเขียวตลอดปีของดี เมื่อ 1000 ปีจากเผ่า มายา ในแม็กซิโก
ผักชายา เป็นผักอัจฉริยะที่อยากให้ปลูกไว้ในบ้านยิ่งนัก แม้จะมีชื่อเป็นภาษาต่างประเทศแต่กับคุณประโยชน์ที่มากหลายเอามาผัดไฟแดง ผัดน้ำมันหอยได้อร่อยกว่าคะน้าเสียอีก ผักมีรสหวานเฉพาะตัวโดยไม่ต้องพึ่งน้ำตาลความกรอบก็ถือว่าอยู่ในระดับที่ดีสำหรับก้านผัก
เมื่อนำมาลวกจิ้มน้ำพริกใบจะนุ่มก้านจะกรอบและรสโดยรวมจะ หวานนิด ๆ จัดว่าเป็นผักที่มีประโยชน์และอร่อยที่สำคัญปลูกและดูแลไม่ยาก ปลูกแค่ครั้งเดียวกินได้ตลอดชาติ ผักไชยา ผักชายา คะน้าเม็กซิโกที่มีประโยชน์ต่อร่างกายสูงมาก เผ่ามายาในสมัยก่อนก็มีการปลูกไว้บริโภคโดยเฉพาะแคลเซียมที่สูงกว่าผักโขมเกือบ 10เท่า
ประโยชน์ผักชายา ผักไชยา คะน้าเม็กซิโกเป็นแหล่งของสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น โปรตีน,วิตามิน, แคลเซียม, โพแทสเซียม, เหล็ก, เส้นใย และสารต้านอนุมูลอิสระ เป็นผักที่มีก้านใบและยอดอ่อนกรอบอร่อยเหมือนผักคะน้า ไม่ขม ไม่มีกลิ่นเหม็นเขียว สามารถนำมาปรุงเป็นอาหารได้หลายอย่าง และยังมีสรรพคุณทางยาที่ช่วยให้โลหิตหมุนเวียนได้ดีช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ ช่วยบำรุงสายตา บรรเทาอาการของโรคริดสีดวงทวารช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในร่างกาย
ใช้ควบคุมน้ำหนัก ทำให้กระดูกแข็งแรง ช่วยฆ่าเชื้อในปอด ป้องกันการไอ ป้องกันการเกิดภาวะโลหิตจาง บำรุงสมองให้ทำงาน อย่างมีประสิทธิภาพ ป้องกันการเกิดโรคไขข้ออักเสบ และโรคเบาหวาน
ขอบคุณข้อมูลจาก .Health Mthai Team